Türk Bilim İnsanının Öncülüğünde 4 Yeni Ötegezegen Keşfi
Ankara Üniversitesi doktora öğrencisi Selçuk Yalçınkaya'nın öncülüğündeki uluslararası ekip, biri yaşanabilir bölgede olmak üzere 4 yeni ötegezegen keşfetti.
ötegezegen
Türk bilim insanı Selçuk Yalçınkaya’nın öncülüğündeki uluslararası gök bilimcilerden oluşan ekip, biri yaşanabilir bölgede olmak üzere 4 ötegezegen keşfetti. Bu keşif, Yalçınkaya’nın doktora tezi kapsamında yürütülen “Süper-Dünya ve Mini-Neptün Türü Ötegezegenlerin Keşfi ve Karakterizasyonu” araştırmasının bir parçası olarak, “Astronomy & Astrophysics” dergisinde yayımlandı.
Yalçınkaya, TÜBİTAK 2214-A Yurt Dışı Doktora Sırası Araştırma Burs Programı kapsamında desteklenerek, tez çalışmalarının bir kısmını Belçika’daki Liege Üniversitesinde gerçekleştirdi. Ekip, gezegen keşfinde sık kullanılan “geçiş yöntemi”ni kullanarak, Güneş’ten küçük ve soğuk “TOI-5799” yıldızının etrafında 2, “TOI-1743” ve “TOI-6223” yıldızlarının etrafında da birer olmak üzere 4 ötegezegeni ilk kez tespit etti.
AÜ Kreiken Rasathanesi ve Türkiye Ulusal Gözlemevi teleskoplarının da kullanıldığı çalışmada, yaklaşık 90 ışık yılı uzaklıktaki “TOI-5799” yıldızının etrafında keşfedilen “TOI-5799c” ötegezegeninin, yıldızın yaşanabilir bölgesinin iç sınırında yer aldığı belirlendi. Bu durum, James Webb Uzay Teleskobu ile yaşam bulgularına dair gözlem yapılabilme ihtimalini artırıyor.
Yalçınkaya, keşfettikleri ötegezegenlerin önceden TESS Uzay Teleskobu’nun incelemeleri sonucu “ötegezegen adayı” olduklarını ifade etti. Teleskobun, ötegezegen adaylarının yıldızlarında neden oldukları ışık kayıplarını inceleyerek geçiş sinyali aradığını belirtti. Ekip, bu sinyali doğrulamak için Dünya genelindeki teleskoplarla gözlemler gerçekleştirdi.
Keşfedilen ötegezegenlerden “TOI-6223b”, Neptün büyüklüğünde bir gezegen olarak tanımlanıyor. Ancak, yıldızına çok yakın olduğu için sıcak-Neptün olarak adlandırılıyor. Diğer ötegezegen “TOI-1743b” ise Süper-Dünya türünden olup, Dünya’dan yaklaşık yüzde 70 daha büyük bir karasal gezegen olarak değerlendiriliyor.
Yalçınkaya, “TOI-5799” sisteminde iki ötegezegen keşfettiklerini, bunlardan birinin yıldızına yakın olduğunu ve yaşam bulunma ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. Diğer ötegezegen “TOI-5799c” ise yıldızın yaşanabilir bölgesinde yer alıyor ve gelecekte atmosferinin gözlemlenebileceği düşünülüyor.
AÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Baştürk, Yalçınkaya’nın uluslararası bir ekip ile çalışarak bu keşfi gerçekleştirdiğini ifade etti. Gelecekte, James Webb Uzay Teleskobu ile bu ötegezegenlerin atmosferleri hakkında daha fazla bilgi edinilmesi hedefleniyor.
İlgili Haberler: Pasifik Okyanusu’nda Dünya’nın Kabuğu Yırtılıyor · Yapay Zeka Sistemleri Bencil Davranışlar Geliştiriyor