Avrupa’da servet eşitsizliği: Türkiye üçüncü sırada
2008 mali krizinden 2023’e kadar Avrupa’daki servet eşitsizliğinin ülkeler arasında farklı seyir etmesi UBS’nin 2024 Küresel Servet Raporu’nda gözler önüne serildi. Finlandiya ve İspanya’da eşitsizlik keskin bir şekilde artarken, İsveç ise en yüksek eşitsizlik oranına sahip ülke oldu.
SERVET EŞİTSİZLİĞİ NEDİR?
Bir toplumdaki bireyler veya hanehalkları arasında finansal ve reel varlıkların (konut, hisse senedi, tasarruf vb.) dağılımındaki dengesizliği tanımlayan servet eşitsizliği, küresel çapta bir sorun. En zengin yüzde 10’un toplam servetin yüzde 57,3’ünü elinde tuttuğu Euro Bölgesi’nde, 2009’dan 2024’e bu oran 2,8 puan arttı.
AVRUPA’DA SERVET EŞİTSİZLİĞİNDE BİRİNCİ OLAN ÜLKE İSVEÇ
2008-2023 yılları arasında Avrupa’da servet eşitsizliği, Gini katsayısına göre ölçüldüğünde, 12 ülkede farklı trendler gösterdi. Finlandiya, %21’lik artışla Gini katsayısını 53’ten 64’e yükselterek en büyük artışı kaydetti. İspanya ise %20 artışla 47’den 57’ye çıktı. İtalya %15, Danimarka %11 artış görürken, İngiltere ve Fransa sırasıyla %8 ve %5’lik artışlarla daha ılımlı bir yükseliş yaşadı.
İsveç, 75’lik Gini katsayısıyla Avrupa’nın en eşitsiz ülkesi olurken, Almanya (68), İsviçre (67) ve Avusturya (65) onu takip etti. Belçika, 46’lık Gini skoruyla en eşit servet dağılımına sahip ülke olarak öne çıktı. Ancak, Avrupa Merkez Bankası verileri, Belçika’daki eşitsizliğin 2010’da 0,71’den 2023’te 0,69’a gerilediğini, ancak bu düşüşün anlamlı bir azalma için yeterli olmadığını gösteriyor.
FİNLANDİYA’DA SERVET EŞİTSİZLİĞİ NEDEN ARTIYOR?
Finlandiya’da servet eşitsizliğindeki artış, hanehalkı portföylerinde reel varlıklardan finansal varlıklara geçişe bağlanıyor. Düşük veya düşen konut fiyatları, bölgesel fiyat farklılıkları ve azalan ev sahipliği oranı, eşitsizliği artırdı.
TÜRKİYE’DE SERVET VE GELİR EŞİTSİZLİĞİ NE DURUMDA?
Türkiye, Avrupa’da servet eşitsizliğinde en yüksek üçüncü ülke olarak kayıtlara geçti. 2023’te Gini katsayısı 80,2 olarak ölçüldü.
En zengin yüzde 10, toplam servetin yüzde 67’sini elinde tutarken, en yoksul yüzde 50 sadece yüzde 4’üne sahip. Gelir eşitsizliğinde de Türkiye, Avrupa’da ilk sırada; TÜİK’e göre 2023’te Gini katsayısı 0,433’e yükselerek son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.