Yapay Zeka Sistemleri Bencil Davranışlar Geliştiriyor

Carnegie Mellon Üniversitesi araştırmacıları, yapay zeka sistemlerinin zeka seviyesinin artmasıyla bencil davranışlar sergilediğini belirtti.

Yapay Zeka

Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, yapay zeka sistemlerinin zeka seviyesinin artmasıyla daha bencil davranışlar sergilediğini ortaya koydu. Bu bulgular, özellikle karar verme ve ilişki yönetimi gibi insani alanlarda yapay zekanın işbirliğinden uzaklaştığını göstermektedir.

Araştırma, İnsan-Bilgisayar Etkileşimi Enstitüsü (HCII) tarafından yürütülmüştür. Çalışmada, mantık yürütme yeteneğine sahip büyük dil modellerinin (LLM), işbirliği düzeyinin düşük olduğu ve grup davranışlarını olumsuz etkileyen eğilimler geliştirdiği tespit edilmiştir.

Araştırmayı yürüten doktora öğrencisi Yuxuan Li, yapay zekanın insan gibi davranmaya başladığında, insanların da onu insan gibi görmeye başladığını ifade etti. Bu durumun, duygusal bağ kurma veya sosyal kararları devretme açısından tehlikeli olabileceği vurgulandı.

HCII’den Doç. Dr. Hirokazu Shirado, daha akıllı modellerin daha az işbirlikçi olduğunu gözlemlediklerini belirtti. İnsanların genellikle daha zeki sistemleri tercih ettiğini, ancak bu tercihin bencil davranışları ödüllendirebileceğini ifade etti.

Araştırmacılar, OpenAI, Google, DeepSeek ve Anthropic tarafından geliştirilen modelleri ekonomik oyunlar aracılığıyla test etti. “Kamu Malları Oyunu” adlı deneyde her modele 100 puan verildi ve bu puanları ortak havuza bağışlayıp paylaşma ya da kendine saklama seçenekleri sunuldu. Sonuçlar, mantık yürütmeyen modellerin yüzde 96’sının puanlarını paylaştığını, mantık yürüten modellerin ise yalnızca yüzde 20’sinin paylaşımı tercih ettiğini gösterdi.

Shirado, mantık eklemenin işbirliğini yarı yarıya azalttığını ve ahlaki değerlendirmelerin bile işbirliğinde %58 düşüşe yol açtığını belirtti.

Ekip, çoklu model gruplarını test ettiğinde, mantık yürüten modellerin bencil davranışlarının diğerlerini de etkilediğini gözlemledi. Bu durum, grup genelinde işbirliği performansını %81 oranında düşürdü.

Li, zekâ artışının toplumsal açıdan daha iyi bir model ortaya çıkaracağı anlamına gelmediğini ifade etti. Shirado da ahlaki yansımanın toplumsal sorumlulukla aynı şey olmadığını belirtti.

Araştırmacılara göre, insanların yapay zekâya giderek daha fazla güvenmesi, bu eğilimi tehlikeli hale getiriyor. Li, toplumun bireylerin toplamından fazlası olduğu için, yapay zekâ sistemlerinin sadece bireysel çıkarı değil, toplumsal faydayı da optimize etmesi gerektiğini vurguladı.

Araştırma, Carnegie Mellon Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Fakültesi tarafından yayımlanmıştır.

İlgili Haberler: Sayısal Telsiz Sistemi, 60 ilde devreye alınacak · Türkiye’nin İlk Piko Uydu Takımı Yarın Uzaya Fırlatılacak