Fal, medyum, astral seyahat, bu piyasa neden bitmiyor?

Hazine ve Maliye Bakanlığı, astroloji, medyumluk, spiritüel danışman olarak adlandırılan alanlardan elde ettikleri gelirleri beyan etmeyenleri incelemeye aldı. Bakanlık, online ve yüz yüze verilen bu danışmanlıkların yanı sıra; bu kişilerin herhangi bir eğitimleri olmadığını da tespit etti. Bu kapsamda, 2021-2023 yılları arasında fal, büyü, yıldız haritası, hacamat, numeroloji gibi alanlarda hizmet verdiklerini iddia eden kişilerin sosyal medya hareketleri ve banka hesapları kontrol edilirken; 1,8 milyar lira kayıt dışı hasılat tespit edildi.

TEK KİŞİ 15 MİLYON GELİR

Analiz çalışmasında, kayıt dışı çalışan bir mükellefin, kişiye özel doğum haritası ve tarot raporları hazırladığı, sosyal medyadan etkileşimli canlı yayınlar düzenlediği, bu faaliyetler kapsamında bugüne kadar 15 milyon lira gelir elde ettiği belirlendi. Buna rağmen söz konusu kişinin vergi mükellefi olmadığı, elde ettiği bu kazanca yönelik herhangi bir beyanname vermediği anlaşıldı. 

Uzmanlar, bu piyasanın neden bitmediğini anlattı.

SERVET TRANSFERİ

Ekonomist Prof. Dr. Cem Başlevent, danışmanlık adı altında yapılan uygulamaları gelir transferi olarak görmek gerektiğini söyledi. Başlevent, insanların iyi-kötü bir maddiyatları olduğunu belirterek, “Kimisi bunu konut, otomobil alarak değerlendiriyor. Kimisi yardıma ihtiyacı olan kişilere yardım ederek ya da sosyal sorumluluk projelerinde parasını harcıyor. Kimisi de kendisini daha mutlu ve huzurlu hissetmek için bu tarz uygulamalara inanıp harcıyor” dedi.

Başlevent, karşı tarafın da hayatını idame ettirmek için bu yolu tercih ettiğine dikkat çekerek, “Ekonomist olarak bakarsam ekonominin çarklarını döndüren iki tarafın da kendini daha iyi hissettiği, ekonomik bir aktivite ve servet transferi olarak görüyorum. Ancak kişilerin ruhsal durumlarını istismar ederek büyük paralar kazanılıyorsa bu duruma yetkililerin el atması gerekir” diye konuştu. 

BELİRSİZLİK Mİ TETİKLİYOR?

Psikolog Özge Öztaşçı, bu alanlara yönelimin belirsizlikle baş etme çabasının bir sonucu olduğunu ifade ederek, şunları söyledi: “Geleceği bilme isteği, anlam arayışı ve psikolojik rahatlama ihtiyacı insanları bu tür hizmetlere yönlendirebiliyor. Özellikle hayatında zor bir dönemden geçen, kaygı düzeyi yüksek ya da kontrol duygusunu kaybetmiş bireyler, bu tür danışmanlıklardan medet umabiliyor ancak asıl sorun, insanların duygusal ve maddi açıdan sömürülmesi.”

DENETİM EKSİKLİĞİ

“Bilimsel temeli olmayan iddialarla umut tacirliği yapmak etik değil. Kayıt dışı ekonominin bu denli büyümesi de denetim eksikliğini ve bu ihtiyacın ne kadar yaygın olduğunu gösteriyor. İnsanların psikolojik destek alma konusunda bilinçlendirilmesi, eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi ve ulaşılabilir ruh sağlığı hizmetlerinin artırılması bu durumun önüne geçmek için önemli adımlar olabilir.”

Bu piyasanın ekonomiye zararı 1.8 milyarlık kayıt dışı zarar olduğu belirlendi.

SİMSARLIK!

Siber Güvenlik ve Adli Bilişim Uzmanı emekli polis İsa Altun, bunların bir sektör olduğunu belirterek, “Genelde bunalım yaşayan, eşinden, işinden ayrılan ya da sevdiklerini kaybeden insanları hedef alıyorlar. Kişi, boşluğa düşünce bir psikoloğa gitmek yerine kısa yoldan iyi hissetmek istiyor, büyücüye ya da medyumlara gidiyor. Kimisi de şifa adı altında bu kişilere malzeme için binlerce lira kaptırıyor. Biz de psikoloğa gidene deli gözü ile bakıldığı için insanlar bu olaylara yönelebiliyor” şeklinde konuştu. Altun, pandemiden sonra toplumda bu olaylara daha çok ilgi duyulduğunun altını çizerek, “Ruh sağlığı uzmanları yerine bu vasıfsız insanlara yönelirsek bu piyasa bitmez çünkü her zaman kendi kitlesini yaratıyor” ifadelerini kullandı.

BİLİMSELLİKTEN UZAK

Psikiyatrist Prof. Dr. Cüneyt Evren, bu tür girişimleri şarlatanlık olarak nitelediğini belirterek, “Bu işlerin bu kadar büyük bir ekonomik hacme ulaşması, insanların ne kadar çok ruhsal destek ve rehberlik ihtiyacı ve arayışında olduğunu gösteriyor. Hiçbir bilimsel eğitim veya sertifikasyona sahip olmayan, kerameti kendinden menkul bu kişiler, insanların ruhsal ihtiyaçlarını, bilgisizliklerini ve inançlarını çeşitli manipülasyonlar ile kullanarak, denetim eksikliğinden de faydalanarak maddi ve manevi olarak sömürüyor” dedi.

GERÇEK TEDAVİYİ AKSATABİLİR

Evren, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Psikolojik rahatsızlığı olan bireyler için, bilim dışı bu yöntemler gerçek tedavi sürecini geciktirebilir ve daha büyük zararlara yol açabilir. İnsanlar, özellikle de obsesif yani takıntılı kişilik yapısına sahip kişiler, belirsizlik karşısında kontrol duygusunu kaybetmemek için geleceği öngörmeye çalışır. Bu yöntemler, belirsizliği azaltma hissi vererek bireylere psikolojik rahatlama sunabilir. Bu tür durumlarda bizlerin uyguladığı psikoterapi, bilimsel danışmanlık ya da ilaç tedavisi gibi geleneksel yöntemlerden çok daha hızlı ve kesin yanıt sunduğu iddia edildiğinden bu tür yöntemler insanlar için daha çekici geliyor olabilir.”

FİYATLAR NASIL?

Fal: 500-5.000 TL 

Medyum danışmanlığı: 5-8 bin TL arası, gram altın isteyenler de var.

Hacamat: Kutu başına 1.000-2.000 TL 

[email protected]

Kaynak: Web Özel