Hürmüz Boğazı’nın önemi: Ekonomik ve ticari ilişkilerdeki yeri

Hürmüz Boğazı, İran, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri arasında yer alan dar bir su yolu olarak, küresel enerji ticaretinin kalbi konumunda bulunuyor.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN ÖNEMİ

Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticaretinin yaklaşık %20’sini ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının %21’ini taşıyan stratejik bir su yoludur. Boğaz, Basra Körfezi’ndeki petrol rezervlerini Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarına ulaştıran ana güzergah olarak öne çıkıyor.

İsrail’in İran’a yönelik saldırısı sonrası boğazın kapanabileceği endişeleri, petrol fiyatlarını beş ayın zirvesine taşıdı. Bu durum, boğazın küresel enerji arz güvenliğindeki kritik rolünü bir kez daha gözler önüne serdi.

HÜRMÜZ BOĞAZI HANGİ DENİZLERİ BİRBİRİNE BAĞLAR?

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi ile Umman Körfezi’ni birbirine bağlayarak, Basra Körfezi’ndeki petrol üreticisi ülkelerin açık denizlere ulaşımını sağlıyor. Boğazın kuzeyinde İran, güneyinde ise Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne ait Musandam Yarımadası bulunuyor.

Boğazın genişliği 33 ila 95 kilometre arasında değişirken, en dar noktası 21 mil genişliğinde olup, gemi trafiği için yalnızca 3 kilometre genişliğinde denizcilik şeritleri kullanılıyor. Bu darlık, boğazı hem stratejik hem de hassas bir geçiş noktası haline getiriyor.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NDA TİCARETİN ÖNEMİ

Hürmüz Boğazı, günlük yaklaşık 17-20 milyon varil petrol ve Katar’ın LNG ihracatının neredeyse tamamını taşıyarak küresel enerji ticaretinde kilit bir rol oynuyor. Suudi Arabistan, İran, Irak, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ham petrol ihracatı büyük ölçüde bu boğaz üzerinden gerçekleşiyor.

Boğazın ekonomik getirisi, yoğun deniz trafiği ve geçiş ücretlerinden kaynaklanıyor, ancak İran’ın boğazı kapatma tehditleri küresel piyasalarda endişe yaratıyor. Son dönemde İran’ın Devrim Muhafızları’nın bölgedeki tatbikatları ve tankerlere yönelik müdahaleleri, boğazın güvenliğine dair riskleri artırıyor.

JEOPOLİTİK RİSKLER VE GÜVENLİK SORUNLARI

Hürmüz Boğazı’nın güvenliği, zayıf askeri güce sahip Körfez ülkelerinin yetersizliği nedeniyle büyük devletlerin ilgisini çekiyor. ABD’nin Bahreyn’deki 5. Filosu, ticari gemileri korumak için bölgede görev yaparken, İran’ın 1979’dan beri boğazı kapatma tehditleri jeopolitik gerilimleri artırıyor.

İran ve Umman’ın karasularını 12 mile çıkarması, boğazda uluslararası su alanı bırakmayarak geçişlerde hukuki sorunlara yol açtı. Bu durum, İngiltere ve ABD gibi ülkelerin bölgeye savaş gemileri göndermesine neden oluyor.

Hürmüz Boğazı nerede ve hangi ülkelere ait?

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi ile Umman Körfezi’ni bağlar ve kuzeyinde İran, güneyinde Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri ile sınırlıdır. Boğazın kontrolü bu üç ülke tarafından paylaşılıyor.

Hürmüz Boğazı’nın stratejik önemi nedir?

Boğaz, küresel petrol ticaretinin %20’sini ve LNG ihracatının %21’ini taşıyarak dünya enerji arzının kritik bir geçiş noktasıdır. Jeopolitik gerilimler ve kapanma tehditleri, boğazı ekonomik açıdan daha da önemli kılıyor.

Hürmüz Boğazı neden riskli bir bölge?

İran’ın boğazı kapatma tehditleri, dar deniz şeritleri ve yoğun tanker trafiği, boğazı hassas bir bölge haline getiriyor. Son İsrail-İran gerilimi, boğazın güvenliğine dair endişeleri artırarak petrol fiyatlarını yükseltti.