Ne zaman son bulacak? Trafikte bitmeyen can pazarı

Trafik canavarı dur durak dinlemiyor. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından 2025 yılının ilk 4 ayında trafik ekiplerince; trafik Işık ihlali ile ilgili 369 bin 457 sürücüye işlem yapıldığını duyurdu. 2024 yılında ise 137 kişi yani her 3 günde bir kişi kırmızı ışık ihlali nedeniyle hayatını kaybettiği açıklanırken, bu tablo “Neden trafik ışıklarına uymuyoruz?” sorusunu gündeme getirdi. TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, Türkiye’de geçtiğimiz yıl toplam 266 bin 855 ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası meydana geldi. Bu rakamlar, her gün ortalama 731 ölümlü veya yaralanmalı trafik kazası, 17 ölüm ve bin 55 yaralanma anlamına geliyor. 2024 yılında meydana gelen kazalara neden olan kusurlar incelendiğinde ise yüzde 90.1’inin sürücülerden, yüzde 8.2’sinin yayalardan, yüzde 0.8’inin araçlardan, yüzde 0.5’inin yolculardan ve yüzde 0.3’ünün yol koşullarından kaynaklandığı dikkat çekmekte. En sık karşılaşılan sürücü kusuru ise “Araç hızını yol, hava ve trafiğin gerektirdiği şartlara uydurmamak.” 

2024’teki trafik kazalarında 6 bin 352 kişi yaşamını yitirdi, 385 bin 117 kişi ise yaralandı. 

HERKES ACELECİ 

Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Sosyolog Yasemin Usta, TÜİK verilerinin Türkiye’de trafik güvenliğinin hâlâ büyük bir toplumsal halk sağlığı sorunu olduğunu dile getirirken, şunları söyledi: “Aşırı hız ve arkadan çarpma gibi ihlaller biliniyor. Ama sanılanın aksine, en çok kazaya sebep olduğu düşünülen diğer ihlallerin, istatistiklere göre kazalara etkisi yüzde 2’nin bile altında. ‘Neden trafik kurallarını ihlal ediyorsunuz?’ sorusu yöneltildiğinde, çoğu kişi geç kalmamak gibi gerekçeler öne sürüyor. Ancak bu zaman kaygısı, genelde gerçek bir aciliyet durumu olmaksızın ortaya çıkıyor.”

CEZALAR YETERSİZ Mİ?

“İnsanlar, farkında olarak ve isteyerek trafik kurallarını ihlal etmeye devam ediyor” diyen Usta, uyarılarının devamında ise şöyle konuştu: “Çoğu kişi, kendini risk almıyor gibi görse de, yaptığı ihlallerle başkalarının hayatını tehlikeye atabiliyor. Üstelik bu davranışı, kendi gözünde kolayca meşrulaştırabiliyor. Örneğin, hırsızlık yüz kızartıcı bir suç olarak görülüyor. Oysa ölümle sonuçlanabilecek bir trafik kuralı ihlali, neredeyse kimsenin gözünde öyle değil. Yolda birinin çantasını zorla almak herkes için suç, ama trafikte bilinçli kural ihlaliyle birinin canını almak suç olarak algılanmıyor. Bu durum gerçekten düşündürücü.”

ANAOKULUNDAN BAŞLAMALI

Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Derneği Başkanı Cengizhan Kutlu ise trafik kültürünün oluşmasının yıllar aldığını belirterek, “Trafik eğitimleri, anaokulundan başlayan eğitim, kamu spotları ve farkındalık çalışmaları ile desteklenmeli. Trafik ışıkları da bu kültürün önemli bir parçası. Işık ihlalleri, kavşaklarda diğer taşıtların olmadığı düşüncesiyle yapılan ihlaller kazalara neden oluyor” dedi.

TÜİK verilerine göre, 2024 yılında Türkiye’de trafik kazaları bir önceki yıla göre yüzde 9,9 artarak 1 milyon 444 bin 107’ye ulaştı. Bu kazaların yüzde 74,7’si maddi hasarlı, yüzde 25,3’ü ise ölümlü veya yaralanmalı kazalardan oluştu.

“EHLİYETE EL KONULSUN”

Kutlu, ışık ihlallerinde de caydırıcı cezalar yapılması gerektiğine dikkat çekerek, “Örneğin, ışık ihlali yapan sürücünün trafik ceza puanı düşürülebilir, psikoteknik rapor alma ve psikiyatri muayenesine tabi olunması istenebilir. Hatta iki ya da üçüncü ışık ihlalinde ehliyetine de el konulması caydırıcı olacaktır. Bu tarz yaptırımların kısa sürede ışık ihlallerinden kaynaklanan kazaları azaltacağına inanıyorum” diye konuştu.

[email protected]

Kaynak: Web Özel