Sıcaklar erken bastırdı, orman yangınları artacak mı?
Sıcaklık değerlerinin temmuz ve ağustos aylarında 40 dereceye yaklaşması beklenen Akdeniz kuşağında, yangın endişesi şimdiden kritik düzeye ulaştı. Avrupa Birliği Ortak Araştırma Merkezi’nin yayımladığı son yangın tehlike haritasında başta Türkiye olmak üzere Yunanistan, Hırvatistan, İspanya ve İtalya; “çok aşırı risk” altında gösterilen ülkeler olarak dikkat çekti. 2025’in başından bu yana Avrupa genelinde yangınlardan etkilenen toplam alan 186 bin 804 hektara ulaşırken, bu rakam 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 153’lük bir artışa işaret etti. Kuraklık, artan sıcaklık ve insan kaynaklı ihmallerle birleşen bu tablo, kıtanın karşı karşıya olduğu çevresel felaketin boyutunu gözler önüne seriyor.
Uzmanların hazırladığı raporda yıllık yangın sayısının 2 bin 500’lerden 3 binlere yükseldiğine dikkat çekilirken, tarla, bağ, bahçe ve sera artıklarının yakılması gibi tarımsal faaliyetlerden kaynaklı yangınların önlenemediği belirtiliyor. Raporlarda, yangınla mücadelede görev yapan personelin sayısının azaldığı ve yaş ortalamasının yükseldiğinin altı çiziliyor.
İKLİM FELAKETİ
Haziran ayının ikinci yarısından itibaren Türkiye başta olmak üzere Avrupa’nın neredeyse tamamı tarihi sıcaklık ve kuraklıkla mücadele ederken, mevcut tablo, orman yangınlarının artık mevsimsel bir afet değil, yapısal bir tehdit haline geldiğini de ortaya koyuyor. Uzmanlar 2025’in son 20 yılın en tehlikeli yangın sezonlarından biri olabileceği uyarısında bulunurken, Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgesi ise Türkiye’deki en riskli yangın bölgeleri olarak öne çıkıyor.
EKOLOJİK YIKIM RİSKİ
Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü verilerinde, 2025 yazında ortalama sıcaklıkların normal değerlerin 3-5 derece üzerinde seyredeceği vurgulanırken, Akdeniz havzasında yüzde 60’a varan nem kaybı yaşanacağı, güney kıyılarında rüzgâr hızlarının saatte 50 km’yi aşacağı öngörülüyor. İklim değişikliğinin neden olduğu tablonun ekolojik yıkım yaratacak düzeyde olduğuna dikkat çekilirken, sadece İtalya’da 6 günde çıkan 140 yangını “felaketlerin habercisi” şeklinde yorumlandı.
YÜZDE 49 ARTTI
Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk ise Avrupa’da 2025 yılı itibarıyla 186 bin 804 hektarlık ormanlık alan yangınlarda kül olduğuna dikkat çekerken, “Bu rakam 2024’ün aynı döneminde 73 bin 731 hektardı. Yangın sayısı ciddi bir artış gösteriyor. Avrupa genelinde geçen seneye kıyasla yılın ilk 6 aylık döneminde toplam 982 orman yangını kayda geçti. Bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 49 artış anlamına geliyor” dedi.
ÇALIŞMALARI YASAKLASIN!
Haziran ayında dikkat çeken bir diğer tablo ise ekstrem sıcaklık değerleri oldu. Geçtiğimiz gün Mardin Kızıltepe’de sıcaklık 43,4 derece, Şırnak, Cizre’de 43,2 derece, Mardin, Nusaybin 43,1 derece, Şanlıurfa, Ceylanpınar 43,1 derece olarak ölçüldü. Prof. Dr. Mustafa Öztürk, “Bu koşullarda saat 12.00 ile 16.00 arasında açık alanda tarım, inşaat ve peyzaj faaliyetlerinin yasaklanması gerekiyor” uyarısında bulunurken, “Bu sıcaklıklar sadece fiziksel sağlık üzerinde değil, tarım işçileri, açık hava emekçileri ve kırsal yoksullar üzerinde de derin sosyo-ekonomik etkiler yaratır. Sıcak stresi altında çalışan tarım işçileri için iş kazaları ve sağlık riskleri katlanıyor” bilgisini paylaştı.
İstanbul’da yangın tehdidi nedeniyle ormanlık alanlara girişler 15 Ekim tarihine kadar kısıtlandı.
İHMAL VE SABOTAJ
Öte yandan Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi’nin temmuz ve ağustos aylarına yönelik hazırladığı uyarı raporlarında da olası tehlikelere işaret ediliyor. Raporda, Türkiye’deki orman yangınlarının yüzde 90’ından fazlasının ihmal ve hatalardan kaynaklandığı vurgulanıyor. Özellikle anız yakma, sigara izmariti, piknik ateşi, çoban ateşi ve çöp yakma gibi ihmallerin, ormanları tehdit eden başlıca nedenler olduğu belirtilirken, şu uyarılar sıralanıyor: “Yangınların yüzde 6’sı kasıtlı ya da sabotaj, yüzde 5’i ise yerleşim yeri veya tarla açma amaçlı çıkarken; enerji nakil hatları kaynaklı yangınların oranı yüzde 3.9 olarak dikkat çekiyor.”
[email protected]
Kaynak: Web Özel