Türkiye-Malezya ticaretinde menşe kurallarına güncelleme yapıldı

Türkiye ile Malezya arasında 17 Nisan 2014 tarihinde imzalanan ve 1 Ağustos 2015 tarihinde yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması (STA) çerçevesinde eşyanın tercihli menşeinin tespitine ilişkin usul ve esaslar, 10 Temmuz 2015 tarihli ve 29412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile düzenlenmişti. Söz konusu Yönetmelikte yapılan yeni değişiklik, 8 Ekim 2025 tarihli ve 33041 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Değişiklikle birlikte, STA kapsamında ibraz edilen menşe ispat belgelerine ilişkin kontrollerde, ihracatçı ülke makamlarının yanı sıra ithalatçılardan da bilgi ve belge talep edilmesi mümkün hale geldi. Bu düzenleme ile menşe belgelerinin doğrulanma süreçlerinde hem ihracatçı hem de ithalatçı tarafın sorumlulukları güçlendirildi. Böylece Serbest Ticaret Anlaşması’nın şeffaf, adil ve güvenilir şekilde uygulanması sağlandı.

İTHALATÇIDAN İSTENEBİLECEK BİLGİ VE BELGELER

Yeni düzenleme kapsamında, gümrük idareleri; ⁠Tercihli rejimden yararlanmak üzere ibraz edilen menşe belgesine ilişkin şüphe bulunması halinde, anılan belgeyi ihracatçı ülke yetkili makamına doğrulama için gönderebilecek veya ithalatçıdan doğrudan bilgi talep edebilecek. İthalatçıdan bilgi talep edilmesi durumunda, Yönetmelik Ek-5’te yer alan formun eksiksiz doldurulması ve destekleyici belgelerle birlikte üç ay içinde ilgili gümrük idaresine sunulması gerekecek. İthalatçılar, beyan ettikleri menşe bilgilerinin doğruluğunu kanıtlayabilecek ek belgeleri sunmakla da yükümlü olacak.

Gümrük Kanunu’nun 11’inci maddesi uyarınca, gümrük işlemlerine taraf olan kişiler zaten gümrük idarelerinin talep ettiği bilgi ve belgeleri belirlenen sürelerde sağlamakla yükümlü. Bu nedenle yapılan değişiklik, ilave bir yükümlülük getirmemekte, sadece mevcut STA yükümlülüklerimizin etkin şekilde uygulanmasına hizmet edecek.