Editörlük ve Yayıncılık Kitapları Üzerine
Mustafa Nurullah Celep
EDİTÖRLÜK VE YAYINCILIK KİTAPLARI ÜZERİNE
Tüm Yönleriyle Editörlük, Sibel Atam, (Akademisyen Kitabevi)
Türk yayıncılık sahasında editörlüğün, özellikle de kitap editörlüğünün okulunun olmayışı, bu alanda edimsel boşluğu doldurabilecek bireysel yayınların ihtiyacını artırmıştır. Editörlüğe dair bu boş alanı da üniversite destekli çevrimiçi dersler, duayen veya geliştirici editörlerin bireysel olarak verdiği dersler ve kurslar doldurmaktadır. Bu satır aralarında sezdirmeye çalıştığımız şey, çevirmen-editör Sibel Atam’ın ‘Tüm Yönleriyle Editörlük’ kitabı işte bu boşluğu doldurmaya yönelik bir ihtiyaçtan hasıl olmuştur.
Peki, “Tüm Yönleriyle Editörlük” bu yayınsal boşluğu tüm yönleriyle doldurmakta mıdır?
İşte biz de bu kısa yazımızda bu kitaba, olumlu-olumsuz yönleriyle değinerek bir yönüyle yazara yön vermiş ve daha teşekküllü eserlerin inşa edilmesi için görüş ve önerilerimizle ufuk açmış olacağız.
“Tüm Yönleriyle Editörlük” kitabının en temel özelliğini en başta söyleyelim:
Konu dağılımına baktığımızda Sibel Atam bu kitabıyla editörlüğe, özellikle de yayıncılık bünyesindeki kitap editörlüğüne ilk adımı atacak editör adayları için “temel eser” ortaya koymuştur. En temel eser. Bir başlangıç kitabı. Şiir türlerinin lirik-epik-dramatik şeklinde klasik tanımlı ayrımına bakılacak olursa, henüz daha bu sahaya adım atma girişimlerinde bulunmamış ve adım atmayı düşünen editör-yazar adaylarına yönelik en temelden başlayacakları, bu sahada ne olup bittiğinden ziyade, ilk elden hangi bilgilenmeler gereklidir, sorusuna yanıt arayan bir “başlama kitabı”, bir editörlüğe başlangıç eseri ortaya konmuştur.
Bu başlangıç ölçütünü ‘Yazım ve İmla Kuralları’ ve ‘Anlatım Bozuklukları’ bölümündeki bilgilerle doğruladığımız gibi Metin Türleri ve İçerik (Metin) Editörlüğü konu başlıklarında ve alt başlıklarda da doğrulayabiliriz.
Bu satırların yazarının kişisel görüşü: Bu kitap, son derece gereklilik arz eden bir ihtiyaçtan doğmuştur, doğru ve alkışlanası bir girişimdir. Geliştirici editörlerin ve amatör editörlerin de internet sitelerinde editörlüğe dair -bize göre gerekli ve önemli bilgiler- yazdıkları metinleri daha derleyip toparlayıcı bir çalışmayla karşı karşıyayız. Bu anlamda ve her anlamda çevirmen-editör Sibel Atam’ı bu değerli ve önemli eserinden dolayı tebrik etmekten kendimizi alamıyoruz.
Bu satırların yazarının eleştirel görüşü: Sibel Atam’ın bu çalışmasının en önemli eksiği, ‘derinlik’ eksikliğidir. Yani Tüm Yönleriyle Editörlük kitabı, teorik alt yapısı zayıf, editörlüğe dair kuramsal beslenmeyi göz ardı eden bir çalışmadır. Elbette bu eksikliği, sahaya yönelik “temel” kitap oluşuyla olağan karşılıyoruz.
Sibel Atam’ın bu çalışmasının en önemli ikinci eksiği, yayıncılığın iç işleyişi, editörlerin çalışma koşullarının zorlukları ve karşılaştıkları sorunlar, yayıncılığın “kirli yüzüne” dair aydınlatıcı bilgiler ve yayıncıların, kitap editörlerinin emeklerinden “yararlanma” noktasında gösterdikleri zaaflar, ‘merdiven altı editörlük’, yayıncı-editör ilişkisinin sorunsal niteliği vb. konulara dair detaylı bilgilerden yoksunuz. Çünkü bu sahaya adım atacak editör adayları bir farkındalık kazanmaları ve aydınlanma yaşamaları için bu ve benzeri konularda da bilgi sahibi olmak isteyeceklerdir.
Sibel Atam’ın bu çalışmasında görebildiğim son eksiklik ise şudur: Dijital medya ve sosyal medya editörlüğü gibi âlem-i internette deveran eden metin yazarlığı olgusuna çok sınırlı düzeyde değinilmiştir. Tüm bu eksikler için önerimiz: Sibel Atam’ın sonraki kitaplarında konuyu daha pratiğe yönelik detaylı bir şekilde ele alarak derinleştirmesi yönündedir.
Mesela Selahattin Özpalabıyıklar’ın editörlüğe dair yayımladığı uygulamalı eserlerini inceleyerek bu kitabın ikinci safhasını yazmasını yazara önerebiliriz.
Editör Ne İş Yapar kitabı ve son dönemde çıkan yayıncılığa ve editörlüğe dair teorik-pratik bütünlüğü olan kitaplardan istifade ederek ve deneyimlerini de işe katarak bu temel eserin ikinci safhası derinlikli yönleriyle yazılabilir.
Ez cümle, Sibel Atam’ın bu titiz ilk kitabı, yayıncılık sektörünün temel sacayaklarından kitap editörlüğüne, yazar adaylarına, genel anlamda editörlük iş koluna ve türlerine dair yazılmış bir rehber/kılavuz kitaptır.
Kitabı sipariş edip okumak için tıklayınız:
https://www.idefix.com/tum-yonleriyle-editorluk-p-3895846?gad_source=1&gclid=CjwKCAiA6t-6BhA3EiwAltRFGL7l0a1zKY0DDW3eknopG8UO5XKa8u2NLkyff3u_HbmOlUS9sqtOCxoC_OAQAvD_BwE&gclsrc=aw.ds